Οι ελπίδες μας σαν γονείς είναι τα παιδιά μας να γίνουν ευτυχισμένα και επιτυχημένα. Συχνά ακούμε συζητήσεις ανάμεσα σε γνωστούς και φίλους, που αναγνωρίζουν ανάμεσα στις ικανότητες των παιδιών τους την ευφυία ή τις κινητικές τους δεξιότητες σε κάποιο άθλημα που τους γεμίζει, όπως είναι το αναμενόμενο, με περηφάνια. Πόσοι όμως από εμάς συνειδητοποιούμε ότι αυτό το δυναμικό των παιδιών μας θα ανθίσει υπό συγκεκριμένες συνθήκες;
Ο έξυπνος μαθητής χρειάζεται να είναι και υπεύθυνος απέναντι στις σχολικές του υποχρεώσεις προκειμένου να έχει ακαδημαϊκή πρόοδο. Ακολούθως, ο αθλητής να δείχνει υπευθυνότητα στην προπόνηση και στο πρόγραμμα που του οργανώνει ο προπονητής του. Δεν αρκεί όμως μόνο να τους παρουσιάσουμε την σημασία της υπευθυνότητας μόνο στην «επαγγελματική» προσέγγιση της ζωής. Τομείς όπως η υγιεινή του σώματος και η διατροφή είναι κομμάτι της υπευθυνότητας που δείχνουμε απέναντι στον εαυτό μας. Aντίστοιχα, η νοικοκυροσύνη, η βοήθεια που προσφέρουμε στους οικείους μας, το ενδιαφέρον μας για τα συναισθήματά τους και για τις ανάγκες τους είναι υπευθυνότητα που δείχνουμε στους γύρω μας.
Συχνά ακούμε από μεγαλύτερα παιδιά και συχνότερα από τους εφήβους εκφράσεις όπως «βαριέμαι να λουστώ» ή συμπεριφορές που δείχνουν την απροθυμία τους να συμμετέχουν σε δουλειές του σπιτιού, όπως το να μαζέψουν τα άπλυτά τους ή το δωμάτιο τους. Το ενδιαφέρον είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις οι γονείς δικαιολογούν αυτές τις συμπεριφορές, γιατί θεωρούν ότι τα παιδιά έχουν έλλειψη χρόνου, λόγω βεβαρημένου σχολικού προγράμματος. Πότε όμως τελικά αυτό το νέο παιδί και αργότερα ο νέος ενήλικας θα αντιληφθεί ότι έχει υπευθυνότητα απέναντι στο κοινό χώρο που μοιράζεται με τους άλλους καθώς επίσης ότι αυτός είναι ο υπεύθυνος για την καλή κατάσταση του σώματός του;
Η απάντηση του ερωτήματος ξεκινά, όταν οι γονείς θα αντιληφθούμε ότι η υπευθυνότητα απέναντι στον εαυτό τους και στους γύρω τους θα μετατρέψει τα παιδιά μας σε υπεύθυνους συντρόφους, γονείς, φίλους, παιδιά, εγγόνια και φυσικά πολίτες κι επαγγελματίες.
Αρχικά, αξίζει, νομίζω να μοιραζόμαστε αυτές τις σκέψεις και να ενεργούμε έχοντας πάρει κάποιες συνειδητές αποφάσεις σε σχέση με την ανατροφή τους. Ξεκινώντας από νωρίς ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, μπορούμε να τους εξηγήσουμε τη σημασία της υπευθυνότητας. Τα παιδιά μαθαίνουν ευκολότερα και εντυπώνεται η νέα γνώση όταν την συνδέουμε με το παιχνίδι. Σας προτείνω, λοιπόν, να φτιάξετε έναν Δείκτη Υπευθυνότητας ή Υπευθυνόμετρο ή όπως αλλιώς εσείς θέλετε να το ονομάσετε. Θα ήταν πιο άμεσο να το φτιάξετε μαζί με το παιδί σας με άνεση χρόνου.
Χρειάζεται να προμηθευτείτε ένα μεγάλο φύλλο χαρτί κανσόν 50Χ70 εκ. και άλλα μικρότερα φύλλα χρωματιστού χαρτιού που σας έχουν περισσέψει από άλλες κατασκευές, τέσσερα διπλόκαρφα, μαρκαδόρους ή ξυλομπογιές, σελίδες τετραδίου, μολύβι ή στυλό και ένα μεγάλο συνδετήρα. Αφήστε το να επιλέξει εκείνο τα χρώματα του χαρτονιού και των χαρτιών που θα χρησιμοποιήσει τόσο για την μεγάλη επιφάνεια (βάση της κατασκευής) όσο και για τα υπόλοιπα στοιχεία, όπως οι βαθμίδες του δείκτη και οι τέσσερεις στρογγυλές ρόδες που είναι οι δείκτες των επιμέρους τμημάτων της κατασκευής σας. Σας παραθέτω φωτογραφίες όπου μπορείτε εύκολα να κατά λάβετε πως φαίνεται το τελικό αποτέλεσμα.
Αυτό που θα πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι στα τέσσερα τμήματα της κατασκευής υπεύθυνος:
για τον εαυτό μου
για τους άλλους
για το σχολείο
για το πλανήτη
Συζητάμε με το παιδί μας τη θα μπορούσαμε να βάλουμε και ο καθένας γράφει τις ιδέες του. Εννοείται ότι το παιδί που δεν μπορεί να γράψει άνετα ακόμα όπως τα παιδιά του νηπιαγωγείου ή της πρώτης δημοτικού δεν γράφουν εκείνα αλλά εμείς αυτό που μας λένε. Ακόμα όμως και αν πρόκειται για παιδιά μεγαλύτερων ηλικιών, δεν είναι η ώρα να κάνουμε μάθημα ορθογραφίας ή καλλιγραφίας. Το ζητούμενο είναι, να καταγράψουμε τις ιδέες και να διαμορφώσουμε μια νοητική εικόνα του τι είναι υπευθυνότητα σε διαφορετικούς τομείς. Αργότερα θα μπορείτε όταν καλύψετε τις πρώτες σκέψεις για την υπευθυνότητα που είχατε να αντικαταστήσετε τα χαρτιά που θα έχετε τοποθετήσει ή να προσθέσετε περισσότερα. Επίσης, αφήστε τα να ορίσουν εκείνα τι θα γράψουν για κάθε βαθμίδα. Για παράδειγμα στους τροχούς με το γιό μου επιλέξαμε να βάλουμε καθόλου, λίγο, μέση και πολύ. Θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο ανάλογα με το τι νιώθει άνετα στο τρόπο έκφρασης του το κάθε παιδί. Τέλος, μην ξεχάσετε να το αναρτήσετε στο δωμάτιο του και να του υπενθυμίζετε καθημερινά πως τα πηγαίνει στους επιμέρους τομείς και πως αυτό διαμορφώνει το γενικό δείκτη. Επίσης θα ήταν καλό να του γράψετε εκφράσεις που θα το εμψυχώνουν, όπως για παράδειγμα «όσο πιο υπεύθυνος τόσο πιο περήφανος».
Καλή επιτυχία...